Hormonale veranderingen en klachten vanaf je 40ste

Ben je (bijna) 40+ en merk je dat er iets ‘anders’ voelt in je lijf of in je gedrag, denken en voelen? Of merk je zelfs dat je aan het kwakkelen bent met je gezondheid?

Grote kans dat het ligt aan een hormonale disbalans als gevolg van de premenopauze. Wist je dat die periode gemiddeld 5 tot 10 jaar (of veel langer) kan duren en vanaf ongeveer je 40ste (en soms dus zelfs eerder) voor klachten kan zorgen?

Tijdens deze periode wordt je hormoonbalans ruw verstoord

Je hormonen hebben een balans in je lichaam. Een onderlinge dans zou je dat bijna kunnen noemen. Je hormonen reageren ook op wisselende omstandigheden, zowel in je lichaam als in de buitenwereld, om zo goed mogelijk de balans in je lichaam te bewaken en indien nodig te herstellen.

Door wisselende en wegvallende hormoonniveaus is het lastig of onmogelijk voor je lichaam om die balans te behouden. Eerst ontstaan daardoor kleine klachten, daarna misschien grotere. Toch zijn we over het algemeen heel goed in die klachten onderdrukken, negeren of zelfs voor lief nemen. Herkenbaar waarschijnlijk. Pas wanneer je er niet meer omheen kunt en echt flinke klachten hebt, zoek je wellicht hulp.

Maar ik heb geen opvliegers

Opvliegers horen daar meestal (nog) niet bij. En zelfs je maandelijkse cyclus kan nog gewoon zijn zoals je het gewend was. Maar aankomen in gewicht, plotseling al een tijdje slechter slapen, een korter lontje hebben, gevoeliger zijn voor stress, pijnlijke spieren of gewrichten, vermoeidheid, geen zin meer hebben in een heleboel dingen die je eerder nog leuk vond, je moeilijker kunnen concentreren of ‘jezelf een beetje kwijt zijn’ vaak wel. Onderaan deze pagina vind je een uitgebreide lijst met klachten. Hoeveel kun jij er aanvinken?

Snelle oplossing zoeken

Niet mee blijven tobben en niet zomaar grijpen naar een snelle oplossing is mijn advies. Veel van de to do lijstjes en potjes supplementen die vooral het gevolg zijn van slimme marketing werken namelijk niet. In het slechtste geval doen ze niks en zijn ze eerder een extra belasting. In het beste geval maskeren of verzachten ze tijdelijk een aantal symptomen. Maar om je weer te voelen zoals je je eerder voelde en vooral om de ongeziene klachten die ook inzetten en doorzetten zonder dat je het merkt: daar is meer en iets anders voor nodig.

Elke vrouw is uniek maar overgangsklachten zijn onnodig

Laat me je uitleggen wat er aan de hand is en vooral ook hoe je dat oplost.

Wil je namelijk echt iets aan je overgangsklachten doen, in welke fase je ook zit, dan is er dus meer nodig. En bovendien is elke vrouw ook nog eens anders. Maar ook al is elke vrouw uniek, voor elke vrouw geldt het volgende:

Overgangsklachten zijn echt onnodig…!

Het is misschien moeilijk te geloven, maar je hoeft echt geen ernstige klachten te hebben tijdens de overgang. Dat het zo zou horen. Dat je het mag accepteren. Dat je het kunt proberen te omarmen. Dat je je er even doorheen moet slaan. Dat er daarna een nieuwe balans komt… Ik vind het ongelooflijk dat dit nog steeds gezegd wordt. Het is namelijk niet waar!

De overgang. ach. wie is er niét oud mee geworden. (als je vrouw bent tenminste…)

Spoiler! Niets is minder waar. Iets meer dan een eeuw geleden haalden we die 51 meestal niet eens. En bij vrouwen die dat wel haalden en klachten kregen werd vaak de diagnose ‘hysterie’ of erger gesteld. Pas rond 1980 werd begrepen dat er een hormonale verandering plaatsvond. En tot op vandaag de dag zijn er nog veel verkeerde aannames en onwetendheid.

Ons eigen brein zou het probleem normaal gesproken voor ons oplossen, maar omdat de overgang in het beeld van de evolutie iets van de allerlaatste tijd is, snapt ons brein niets van de overgang en de fysieke en hormonale disbalansen die er dan zijn. En dat merk je volop aan je lijf, je gedachten, je gedrag en je emoties. Alles is anders en niet zoals jij het wilt!

Natuurlijk spelen soms ook andere factoren een rol en het is belangrijk die ook te onderkennen en aan te pakken. Maar voor nu terug naar je hormonen…

Vrouwelijke hormonen hebben 600 andere taken dan een zwangerschap in goede banen leiden

Je hele leven dansen je vrouwelijke hormonen progesteron en 17B-oestradiol (het voor een vrouw belangrijkste type oestrogeen) hun maandelijkse ritme in onderling evenwicht en balans. Tót het begin van de overgang. Het hormoon progesteron daalt snel en hard, het hormoon 17B-oestradiol daalt langzamer en er ontstaan schommelingen en flinke pieken en dalen die niets meer met balans te maken hebben. Er ontstaan klachten. Langzaam neemt ook je oestradiol steeds meer af waardoor die klachten verergeren. En testosteron, niet onbelangrijk in het lichaam van een vrouw, doet ook mee in de onbalans en duikt mee naar beneden.

Premenopauze, perimenopauze, menopauze en postmenopauze

De premenopauze is de periode voor de perimenopauze, waarbij je nog geen veranderende menstruatiecyclus ervaart. Juist in de premenopauze en perimenopauze kun je klachten ervaren die ook heel erg op de klachten van een burn-out of depressie lijken maar dat absoluut niet zijn. Je begrijpt dat er ook een heel andere aanpak nodig is.

Vanaf het moment van je laatste menstruatie (het menopauze ‘moment’) beland je in de postmenopauze waar het verlies van je spierweefsel en onderhuids bindweefsel en een verhoogde kans op botontkalking een vast gegeven is. Daar stopt het niet mee. Omdat ook een toegenomen kans op hart- en vaatziekten, auto-immuunziekten, hoog cholesterol, hoge bloeddruk, een verhoogde kans op dementie en sorry, maar ook een verhoogde kans op kanker op de loer liggen.

Progesteron, oestradiol en testosteron hebben samen namelijk honderden taken in je lijf die niets met kinderen krijgen te maken hebben maar alles met het intact houden van je lijf, van je brein en van je gezondheid.

De oplossing is je hormonen weer in hun rustige cyclische dans terugbrengen. Vaak kleine maar brede aanpassingen in leefstijl, voeding slaap en bewegen zijn daar een onderdeel van. Maar dat is niet het hele plaatje.

Nee, je bent niet oud… je bent ongeveer 40 en misschien wel in de mooiste tijd van je leven beland

Ik kan het niet genoeg benadrukken. De overgang heeft niets, maar dan ook helemaal niets te maken met ‘oud’ zijn of worden. Onze moeders en oma’s leken misschien oud omdat ze op hun twintigste zelf kinderen kregen en op hun veertigste oma werden. Maar tijden veranderen.

Wij voelen ons jong en jeugdig tot op latere leeftijd. We krijgen als het ons gegund en onze wens is soms pas kinderen ergens in de dertig of zelfs later. Het allerlaatste wat in dat beeld past is de overgang. We zitten tegenwoordig namelijk net in de leeftijdsfase waarin we nog jonge kinderen hebben of ons door hun puberleeftijd heen worstelen. De leeftijdsfase waarbij we ouders hebben die actief eindelijk leuke dingen met ons kunnen ondernemen of die misschien zelf meer aandacht nodig hebben vanwege hun gezondheid. De leeftijdsfase waarin we nog opbouwen en een veeleisende baan of eigen bedrijf hebben. Waarin we een huishouden en een sociaal leven met alles wat daarbij hoort runnen.

Er is in de loop van de jaren een evenwicht ontstaan in hoe ons volle leven verloopt. Een kwakkelende gezondheid of emotionele en mentale klachten gooien de boel door elkaar en zorgen dat het kaartenhuis ineen valt.

En tenslotte: best wat vrouwen maken in deze periode mee dat ze opnieuw moeten beginnen en moeten omgaan met een beëindigde relatie, het verlies van een baan of andere heftige omstandigheden. Stress en de overgang zijn samen helaas een hele slechte combinatie.

Het drama van niet (h)erkende overgangsklachten

Het gevolg van niet (h)erkende klachten is dat slaapproblemen gesust worden met slaapmedicatie, dat wisselende stemmingen of somberheid gesust worden met antidepressiva en dat stressgevoeligheid, vermoeidheid en een kort lontje de diagnose burn-out krijgen. Er blijven soms onverklaarbare vage klachten doorsudderen die helemaal geen diagnose krijgen. En dat is jammer, op zijn zachtst gezegd, want medicijnen en cognitieve trajecten gaan de fysieke hormonale veranderingen met alle gevolgen die daarbij kunnen horen geen halt toe roepen. Terwijl dat wel mogelijk is.

Hormoontherapie (maar dan wel BI-HRT)

Goede, praktische en wetenschappelijk onderbouwde kennis over hormoontherapie is verder onontbeerlijk om de juiste mogelijkheden tot je beschikking te hebben, de juiste keuzes te maken en eventueel goed geïnformeerd te zijn richting reguliere gezondheidsdeskundigen. Zonder hormoontherapie is het meestal niet mogelijk om je klachten echt goed op te lossen en je gezondheid en vitaliteit in goede banen te leiden en te houden.

Hormoontherapie (ik heb het dan echt alléén over ‘bio identieke hormoontherapie’ of ‘low dose bio identical hormone replacement therapy’) heeft lang een negatief imago gehad, maar dat beeld is gelukkig en terecht eindelijk verandert. Hormoontherapie heeft een positief effect op alle klachten, ziekten en risicofactoren die maar mogelijk zijn. Zowel voor, tijdens als na de menopauze. Toch weten vrouwen en hun artsen soms te weinig of zijn ze overtuigd van de verkeerde kennis, de verkeerde inzet en de verkeerde middelen. Of zelfs helemaal geen inzet. Bio-identieke hormoontherapie is geen medicatie, is niet synthetisch, is laag gedoseerd (of zo laag mogelijk om een effect te verkrijgen), heeft een ritme, is individueel afgestemd, is met uitleg ingezet en dient te worden aangepast aan veranderende omstandigheden in de toekomst. Persoonlijke aandacht en begeleiding hierbij is daardoor nodig.

Alles wat daarvan afwijkt is niet kloppend. Ik zie het als een belangrijk onderdeel van mijn taak om in ieder geval alle kennis over en de inzet van bio identieke hormoontherapie als belangrijk onderdeel mee te nemen in mijn aanpak en uitleg.

De balans is te herstellen

Luister naar je lichaam en herken de signalen in een vroeg stadium. Leer tijdig hoe je lijf werkt, hoe je daar slim mee om kunt gaan, hoe ik je kan helpen én wat je zelf kunt doen (samen met mij). Je mag en kunt je gewoon goed voelen. Echt! Ook tijdens de premenopauze. ‘Het hoort er nu eenmaal bij’ is gewoon niet meer van deze tijd.

De verandering in je hormoonhuishouding tijdens de overgang is logisch, maar met wat hulp en inzicht is die bekende klachtenvrije balans opnieuw te bereiken. Redenen genoeg om de overgang en de klachten die kunnen ontstaan serieus te nemen en de hormonale balans in je lichaam zoveel mogelijk te herstellen. Daarmee verminderen of verdwijnen ook je klachten.

Wil je het liefst nu van je klachten af en het eerlijke verhaal over (onder andere) hormonen en de overgang weten? Hier zijn je mogelijkheden:

En beter nog : doe het alledrie!

Tenslotte de beloofde klachtenlijst.

Klachten die het gevolg kunnen zijn van de premenopauze, menopauze en postmenopauze zijn de volgende.

Hoofdpijn, migraine, cellulite, heftige bloedingen, pijnlijke borsten, PMS, vocht vasthouden, acné, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, depressie, gewrichtsklachten, spierpijn, problemen met in- of doorslapen, moe wakker worden, nervositeit, stress, overgevoeligheid, angst, boosheid, een opgeblazen gevoel, buikpijn, rugpijn, doelloosheid, geheugenproblematiek, concentratieverlies, paniek, angst, verlies van interesse, cyclusverstoringen, opvliegers, aankomen in gewicht, verminderd libido, tintelingen of een doof gevoel in de huid, urineverlies, droge huid en slijmvliezen, haaruitval, nachtelijke transpiratie, ademhalingsproblemen, aankomen in gewicht, verslapping van huid en organen, geïrriteerd zijn, hersenmist (brainfog), allergieën, hartkloppingen, uitputting, negatieve gedachten, vluchtgedrag, boosheid, gespannen gevoel in hoofd of lichaam, huilbuien, verdriet, duizeligheid, frozen shoulder, ontstekingsgevoeligheid, vaginale droogheid, vetopslag in BBB gebied, heftige of wisselende menstruaties, behoefte aan suiker en snelle koolhydraten, lage weerstand, wisselend humeur, gespannen borsten, huidklachten, hoofdpijn, migraine, zaken niet meer goed overzien, dunner wordend haar, jezelf niet meer herkennen.

Ook aandoeningen zoals auto-immuniteit, schildklierproblemen, verhoogd cholesterol, verhoogde bloeddruk, hart- en vaatziekten en osteoporose kunnen ontstaan in de periode van de overgang. En helaas, maar ook een grotere kans op kanker en dementie horen in het rijtje thuis.

(En de lijst is helaas niet eens compleet….)

Zijn losse consulten of behandelingen dan niet meer mogelijk?

Ja hoor, natuurlijk wel. Na een kort traject ben je altijd welkom voor losse vervolgconsulten of -behandelingen. Maar ook als je behoefte net even op een ander vlak ligt wil ik je kunnen helpen. Ik neem je graag mee in de mogelijkheden.